Lityum nedir, ne işe fayda? Denizden maden nasıl çıkarılır? Türkiye’de lityum var mı? Lityum nerelerde kullanılır?

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Akıllı telefonlar ve arabalar için kobalt, mangan ve lityum üzere metallere gün geçtikçe gereksinim artıyor. Lakin bu elementler tabiatta az bulunuyor ve kaynaklar git gide tükeniyor.


Üreticilerin yeni umudu derin deniz madenciliği. Üstelik tabiata karbon salınımını azaltacağını da öne sürüyorlar. Fakat etraf aktivistleri de bu durumun deniz hayatını bitireceği istikametinde görüş bildiriyor.


Londra’nın finans merkezi Canary Wharf bölgesinde geçtiğimiz günlerde ‘Altına Hücum’ isminde bir tepe düzenlendi.


19. yüzyıldaki ABD, Kanada ve Avustralya’daki altına atak devrine atıfta bulunan panelde derin deniz madenciliği konusu tartışıldı.


Okyanusların tabanında yatan pahalı metallerin çıkarılma süreci ve bunun için gerekli kredilerin sağlanması konuşuldu.


Pasifik Okyanusu’nun 4 bin metreden daha derininde yatan patates büyüklüğünde lityum, mangan ve kobalt üzere madenler uzun müddettir maden şirketlerinin radarında. Bunlar batarya imalinde kıymetli yer tutuyor.



Bilhassa lityum madeni, lityum-iyon batarya üretimi için arabaların, akıllı telefonların, tablet ve laptopların özetlemek gerekirse batarya ile çalışan her eserin şayet olmazsa olmazı. Lityumun birçok Güney Amerika’da çıkarılıyor.



Fakat artan üretimle lityuma olan muhtaçlık her geçen gün artarken üretimin de git gide azaldığı kaydedildi. Uzmanlar çip krizi üzere lityum krizinin yaşanabileceğini söz ediyor. Bu yüzden üreticiler okyanusların karanlık tabanlarına yöneldi.

Norton Rose Fulbright hukuk firmasından Eleanor Martin, bankaların elektrikli otomobil pilleri için gerekli olan lityum ve kobalt maliyetlerini öngördüklerini ve derin deniz madenciliği projelerine yatırım yapmaya ‘fazlaca istekli’ olduklarını söylemiş oldu. Martin “İhtiyacımız olan elektrikli aracı üretmek için bu metallerden çok daha fazlasına gereksinimimiz olacak” dedi. Martin bu projenin etraf dostu olduğunu da öne sürdü.



Lakin etraf aktivistleri, derin deniz madenciliğinin deniz hayatını öldüreceğini söylüyor. WWF’nin (Dünya Doğayı Müdafaa Vakfı) ‘Derin deniz yatağı madenciliğine hayır’ kampanyasını yürüten Jessica Battle şunları aktardı:



“Derin deniz yatağı madenciliği çok riskli ve okyanus hayatına geri dönüşü olmayan ziyanlar verecek. Doğal dünyadaki ayak izimizi azaltmamız gereken bir vakitte bu biçimdesine sürdürülemez bir dala yatırım yapmak sorumsuzluktur.”


Derin deniz madenciliği için gereken araçlar, yüzer bir platform ve ona bağlı denizin tabanında maden arayan bir robot. Robot deniz tabanını tarayarak pahalı madenlerin olduğu gereçleri çekerek bir boru sayesinde üstte bağlı bulunduğu gemi ya da platforma gönderecek. Platformda bedelli madenler ayrıştırılarak kalan çamur deniz tabanına bırakılacak.
 
Üst