Borsanın Tarihçesi

merabeyin

New member
Borsanın Tarihçesi
Borsa, kıymetli evrakların ticaretinin yapıldığı bir pazar alanıdır. Evet yanlış duymadınız borsa bir pazardır. Ancak bu pazarda alınıp satılabilecek şeylerin bir sınırı ve alım-satım kuralları vardır. İlerleyen yazılarımızda borsanın iç düzenine detaylı olarak gireceğiz. Ancak şimdi borsanın tarihçesi konusundaki soru işaretlerini temizleyelim. Borsa kelimesinin kökeni bugün Belçika topraklarında olan Brugge bölgesinden bir asilzade olan “Van Der Beursa” isimli kişiye dayanmaktadır. Bu kelime Türkçe dahil olmak üzere çok sayıda dile sıçramıştır. Bu noktaya pek takılmamak lazım. Dünya geneline baktığımızda tıpkı bankacılık ve para gibi borsa da milattan önceye dayanmaktadır. Tüccarların bireysel olarak kağıt üzerindeki değerler ile çeşitli işlemler yapmasının ilk örnekleri M.Ö. sekizinci yüzyılda görülmüştür. Bu süreçte borsaya konu olan şeyler tarım ürünleri ve değerli madenler şeklindeydi. Yani aslında emtia kavramı düşündüğümüzden çok daha eski. Daha sonrasında 1000-1300 yılları arasında senet kavramının ortaya çıkmasıyla bildiğimiz anlamda olmasa da temel bazı borsa faaliyetleri görülmektedir. Bankacılık konusunda öncü ülkelerden biri olan İtalya’da bugün bildiğimiz anlamda ilk borsanın temelleri atılmıştır. Borsanın gelişimi konusunda Avrupa ülkelerinin etkisi büyüktür. Belçika, İtalya, İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerde o dönemin zorlu ulaşım şartlarına rağmen uluslararası borsacılık faaliyetleri görülmektedir. Bildiğimiz anlamda ilk borsa 1487 yılında kurulan Anvers Borsasıdır. İtalya dışında borsada söz sahibi olan en eski ülkelerden birisi de Hollanda’dır. Hollanda’nın meşhur laleleri bir dönem borsada emtia olarak işlem görmüş ve iddialara göre bir lale o dönemde Hollanda’nın en güzel yerinden bir ev alacak kadar değerli hale gelmiştir. Türkiye’de Borsa Tarihi Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine geçmeden önce tarihteki önemli borsa faaliyetlerinden birinin Kütahya bölgesinde görüldüğünü belirtelim. Anvers Borsası günümüz yapısına yakın olsa da Aizanoi bölgesi dünyanın en eski borsalarından birine ev sahipliği yapmaktadır. Aizanoi antik kendi bugün Kütahya topraklarındadır. Bu topraklarda borsa faaliyetleri Osmanlı Devleti’nin son yıllarında görülmeye başlanmıştır. Özellikle bono piyasası üzerine çeşitli oluşumlar devlet desteği olmadan 1980’li yıllara kadar devam etmiştir. Bu sürece kadar yapılan borsa faaliyetleri OTC borsa olarak tanımlanmaktadır. Ancak daha sonra devlet desteği ile borsa işlemlerine önemli bir düzenleme getirildi. OTC borsa kavramına daha sonra detaylı olarak değineceğiz. Türkiye’de borsanın tarihi ile ilgili en önemli yıl 1985 yılıdır. Hepimizin bildiği kısaltma ile İMKB yani İstanbul Menkul Kıymetler Borsası 1985 yılında açılmıştır. Ancak 2013 yılında isim değişikliğine gidilmiş ve Borsa İstanbul olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Borsa İstanbul, BİST olarak kısaltılmaktadır. Kuruluşunda yatırım ve kalkınma bankaları, özel bankalar ve aracı kurumsal rol oynamıştır. Daha sonra ise özel şirketler BİST bünyesine dahil olmuştur. Ocak 2016 itibariyle BİST içerisinde 219 şirket işlem görmektedir.
Alıntıdır
 
Üst